1: Algemene informatie
a)
I. Auteur: Maarten 't Hart
Titel: De kroongetuige
II. Plaats van uitgave: Amsterdam
Jaar van uitgave: 2000
Jaar van eerste uitgave: 1983
III. Aantal pagina's: 207
b) Genre: misdaadroman
c) Samenvatting:
Leonie en Thomas Kuyper hebben een kinderloos huwelijk. Vooral Leonie lijdt daaronder. Eind juli logeert ze een week bij haar moeder om een beroemde gynaecoloog uit haar geboortestad te consulteren. In die week gaat Thomas veel uit met Jenny Fortuyn, een meisje uit de bibliotheek met wie hij daarvoor al kennis gemaakt had. Na hun laatste avond verdwijnt zij spoorloos. Kuyper krijgt op het laboratorium (waar hij dierproeven met ratten) bezoek van de inspecteurs Lambert en Meuldijk. Later komt Lambert ook bij hem thuis. De aanwijzingen van Kuypers betrokkenheid stapelen zich op en het politieonderzoek eindigt met zijn arrestatie. Men vermoedt, dat hij Jenny gedood heeft en door de ratten heeft laten opeten.
In een brief bekent Thomas aan Leonie zijn verliefdheid op het meisje; hij zegt dat hij vooral onder de indruk was van haar spiegelbeeld. Hij vertelt, dat hij op haar kamer boven de bibliotheek ook haar vriend Robert ontmoet had voordat deze naar Amerika vertrok. Leonie, die overtuigd is van Thomas' onschuld, veronderstelt in een antwoordbrief, dat Jenny met Robert is meegegaan.
In een dagboek noteert Leonie haar wedervaren sinds Thomas' arrestatie. Ze wil bewijzen, dat haar man niets met de moord te maken heeft en gaat daartoe zelf op onderzoek uit. Daarbij wordt ze voortdurend gepijnigd door de gedachte, dat Thomas wellicht met Jenny naar bed geweest. Ze kan dat nauwelijks accepteren. Ze bezoekt de man die tegenover het laboratorium woont en die beweert dat Thomas en Jenny die nacht samen naar binnen zijn gegaan en dat hij alleen naar buiten gekomen is. Ze komt in aanraking met Jenny' s vriendin; die vertelt dat Jenny met iedereen vrijde op wie ze maar een beetje viel. Echt dol was ze echter op Robert. Met Thomas was ze zeker niet naar bed geweest, maar ze wilde wel iets van hem; ze kon hem ergens voor gebruiken. Leonie ontdekt tijdens dit bezoek aan de vriendin ook dat inspecteur Lambert Jenny al gekend moet hebben voor het onderzoek naar haar verdwijning begon. Hierna heeft ze een gesprek met de oude buurvrouw van Robert en diens vrouw, die volhoudt, dat het sneeuwde, toen de twee vertrokken. Tijdens een gesprek met Lambert - hij deelt haar mee dat de kleren van Jenny in het laboratorium teruggevonden zijn - moet ze opeens denken aan een filmpje dat Thomas vroeger met zijn jaargenoten gemaakt heeft: 'moord in het museum'. Naar aanleiding daarvan gaat ze d volgende dag in het laboratorium op onderzoek uit. In een grote pot waarin twee zeekoeien - dieren die een wonderlijke gelijkenis met mensen vertonen - op alcohol worden bewaard, bevindt zich ook het lichaam van de vrouw. Leonie moet nu wel aannemen, dat Thomas schuldig is. Tijdens het proces blijkt het dat de getuigenis van de kroongetuige - de man tegenover het laboratorium - op niets berust. Thomas wordt een paar weken later dan ook vrijgesproken.
Eenmaal thuis hoort hij van Leonie over de vrouw in de pot. Hij bezweert haar dat ze zich vergist moet hebben. Dat blijkt niet zo te zijn, maar het lichaam is niet van Jenny, maar van de vrouw van Robert. Robert en Jenny hebben haar omgebracht en haar lijk tussen de zeekoeien verborgen. Daarna zijn ze waarschijnlijk samen naar Amerika vertrokken.
2: Specifieke opdracht
a. Officieel kun je dit boek plaatsen in de moderne Nederlandse literatuur, maar ik denk dat je dit boek ook in de stroming realiteit kunt plaatsen met romantische elementen.
Realiteit
1) De stroming bevat de realiteit van alledag.
2) Men heeft aandacht voor feit en realiteit en verwerping van het onpraktische en visionaire.
3) De literatuur (en ook kunst) kan krachtige politieke en sociale protesten bevatten.
Romantiek
4) De voedingsbodem is de pessimistische kijk die men op het leven heeft.
5) Gevoeligheid, verbeeldingskracht, individualisme en orginaliteit spelen een grote rol.
6) De personages (hoofdpersoon) kunnen vluchten in het verleden, de toekomst, de dood, (zwarte) humor of de natuur.
- Veelal voorkomend bij griezelromans, hitstorische romans en sprookjes.
b. Toelichting bij onderdelen van de stromingen realiteit en romantiek in relatie met het boek.
1) Het boek beslaat vanuit het leven van één persoon niet echt het leven van alledag. Maar dit is wel een verschijnsel dat zomaar elke dag voor zou kunnen komen over alle mensen gezien. Realiteit komt in bijna elk boek voor. De personages zijn ook vrij normale personen en zou je niet verdenken van misdaden, maar de verdenkingen die zij zelf hebben waren voor mij ook gedachten die ik zou hebben gehad.
2) Het zoeken van feiten, waarheden en het verwerpen en ontdekken van leugens staan in een detective centraal. In dit verhaal besloeg het ongeveer de helft: Leonie (de echtgenote van Thomas) gelooft niet dat Thomas een moord zou kunnen plegen en gaat op onderzoek uit. Als zij het lichaam vindt van een vrouw tussen de zeekoeien die op alcohol staan, gelooft zij dat hij de dader wel is. Feiten en leugens tegen elkaar afwegen was wat zij de hele tijd heeft gedaan. Dit lees je vooral in haar dagboek en in het laatste hoofdstuk met de ontknoping.
3) Dit kenmerk kon ik niet precies terugbrengen in het boek. Het verhaal is natuurlijk wel een aanklacht tegen de bestaande maatschappij en de pijn die daarbij meekomt.
4) Leonie kan geen kinderen krijgen, maar wil ze wel heel graag. Dit probleem staat tussen haar en Thomas in. Leonie heeft daardoor een pessimistische kijk op het leven die zij in elk element van de dag tegenkomt. Reclame op tv, moeders die met hun kinderen zijn en abortus is voor haar een onbegrijpelijk gebeuren. Ze heeft veel zelfmedelijden wat in verband kan worden gebracht met de pessimistische kijk op haar leven.
5) Gevoeligheid en individualisme komen in dit boek erg naar voren. Ik vind dat onder gevoeligheid ook verliefdheid valt. De liefde die Thomas voelt voor het spiegelbeeld van Jenny heeft hem in de gevangenis gekregen, maar de wetenschap van de trouw van Leonie aan hem en dat zij hem zal helpen heeft hem de kracht gegeven om die tijd door te komen. Leonie heeft ook het gevoel dat zij er helemaal alleen voor staat als zij probeert om de onschuld van Thomas te bewijzen. Net als Thomas zich er alleen voor voelt staan als hij in de gevangenis zit en niet meer mag schrijven met Leonie.
6) Leonie vluchtte met haar verdriet over het feit dat ze geen kinderen kon krijgen in de toekomst. Ze probeerde elke keer opnieuw om kinderen te krijgen en bleef hoop houden op de volgende keer...
Totdat zij erachter kwam dat dat niet werkte probeerde ze zich erbij neer te leggen. Ze dacht namelijk dat het haar lot was waar niets meer aan verandert kon worden. Dat laatste is een vorm van fatalisme dat valt onder de stroming naturalisme. Deze stroming kwam zo klein en kort voor in het boek dat ik het niet apart heb vermeld.
c. Dit boek valt niet onder één stroming in te delen. Het heeft van elke stroming wel een of meerdere elementen. Ik heb gekozen voor realisme als hoofdstroming aan de hand van de meest sterke en grootste aantal elementen die overeen kwamen. De mate waarin mijn boek een exponent kan worden genoemd voor de stroming realisme is dan ook bijzonder klein.
3: Bronnen
- Website Verdec boekverslagen, 'Maarten 't Hart - De kroongetuige', internet, 2 januari 2012:
- Frank van Rooijen, 'Boekverslag Maarten 't Hart, De kroongetuige', internet, 28 juli 1999:
- Rutger Kroon, 'Literaire stromingen', internet, 2 januari 2012:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten